24 MARCH WORLD TB DAY|વિશ્વ ટીબી દિવસ થીમ,ઇતિહાસ,મહત્વ
વિશ્વ ટ્યુબરક્યુલોસિસ (ટીબી) દિવસ 2023:
ટીબીના વિનાશક આરોગ્ય, સામાજિક અને આર્થિક પરિણામો વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે 24 માર્ચને વિશ્વ ક્ષય રોગ (ટીબી) દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ઉપરાંત, વિશ્વભરમાં ટીબી રોગચાળાને સમાપ્ત કરવા માટેના પ્રયાસોને વેગ આપવો જરૂરી છે. આ વર્ષની થીમ, તેનો ઈતિહાસ, મહત્વ અને દિવસની કેટલીક હકીકતો પર એક નજર નાખો.
વર્લ્ડ ટ્યુબરક્યુલોસિસ (ટીબી) દિવસ 2022: WORLD TB DAY THEME 2022
WHO મુજબ, 2020 માં, લગભગ 9,900,000 લોકો ટીબીથી બીમાર પડ્યા અને મૃત્યુ પામ્યા, લગભગ 1,500,000. 2000 વર્ષથી, ટીબીને સમાપ્ત કરવા માટે વૈશ્વિક સ્તરે લેવામાં આવેલા પ્રયત્નો દ્વારા 66,000,000 લોકોના જીવન બચાવ્યા છે.
ટીબી એ વિશ્વની સૌથી ઘાતક ચેપી જીવલેણમાનો એક રોગ છે. WHO મુજબ, દરરોજ 4100 થી વધુ લોકો ટીબીથી જીવ ગુમાવે છે અને લગભગ 28,000 લોકો આ રોગથી બીમાર પડે છે. 2020માં ક્ષય રોગથી થતા મૃત્યુમાં એક દાયકા કરતાં પણ વધુ વખત પ્રથમ વખત વધારો થયો છે.
વિશ્વ ક્ષય રોગ (ટીબી) દિવસ 24 માર્ચે ટીબીના વિનાશક આરોગ્ય, સામાજિક અને આર્થિક પરિણામો વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા અને વૈશ્વિક સ્તરે ટીબી રોગચાળાને સમાપ્ત કરવાના પ્રયાસો કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે.
તેથી, વિશ્વ ટીબી દિવસ વિશ્વભરના લોકોને ટીબી રોગ અને તેની અસર વિશે શિક્ષિત કરવાનો છે.
જાગૃતિ, થીમ, ઇવેન્ટ અને વધુ વિશ્વ ક્ષય રોગ (ટીબી) દિવસ 2023: WORLD TB DAY THEME 2023
વિશ્વ ટીબી દિવસ 2023, થીમ ‘હા! અમે ટીબીનો અંત લાવી શકીએ છીએ!’, આશાને પ્રેરિત કરવાનો અને ઉચ્ચ-સ્તરના નેતૃત્વ, રોકાણમાં વધારો, નવી WHO ભલામણોને ઝડપી લેવા, નવીનતાઓને અપનાવવા, ઝડપી પગલાં લેવા અને ટીબી રોગચાળાનો સામનો કરવા માટે મલ્ટિસેક્ટોરલ સહયોગનો હેતુ છે. સપ્ટેમ્બરમાં ટીબી પર 2023ની યુએન ઉચ્ચ-સ્તરની મીટિંગમાં દૃશ્યતા અને રાજકીય પ્રતિબદ્ધતા વધારવાની તકો સાથે આ વર્ષ મહત્વપૂર્ણ છે. આ વર્ષે વિશ્વ ક્ષય દિવસનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ઉચ્ચસ્તરીય બેઠકની આગેવાનીમાં પ્રગતિને આગળ વધારવા માટે દેશોને વિનંતી કરવા પર રહેશે.
WHO ના ડાયરેક્ટર જનરલ 2023-2027 સુધી ફેલાયેલી એક પહેલ શરૂ કરશે, જે દેશો અને હિતધારકોને એકસાથે લાવશે અને યુનિવર્સલ હેલ્થ કવરેજના માર્ગ પર ટીબી સામે લડવા માટે નિવારણ, સંભાળ અને નવીનતમ સાધનો અને તકનીકોની સાર્વત્રિક ઍક્સેસ સુનિશ્ચિત કરવા પ્રયાસો બમણા કરશે. WHO પણ સભ્ય રાજ્યોને દવા-પ્રતિરોધક ટીબી માટે WHO દ્વારા ભલામણ કરાયેલ ટૂંકા ઓરલ ટ્રીટમેન્ટ રેજીમેન્સના રોલઆઉટને વેગ આપવા વિનંતી કરતા ભાગીદારો સાથે એક્શન માટે કૉલ જારી કરશે.
વિશ્વ ટીબી દિવસ 2022 ની થીમ હતી “ટીબીને સમાપ્ત કરવા માટે રોકાણ કરો. જીવન બચાવો.” થીમ ક્ષય રોગ સામેની લડાઈને વેગ આપવા માટે સંસાધનોનું રોકાણ કરવાની નિર્ણાયક જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે અને ક્ષય રોગને સમાપ્ત કરવા માટે વિશ્વભરના નેતાઓ દ્વારા કરવામાં આવેલી પ્રતિબદ્ધતાઓને પૂર્ણ કરે છે.
વિશ્વ ટીબી દિવસ 2021 ની થીમ ‘ધ ક્લોક ઈઝ ટિકિંગ’ હતી. તે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે કે વૈશ્વિક નેતાઓ દ્વારા ટીબીને સમાપ્ત કરવાની પ્રતિબદ્ધતાઓ પર કાર્ય કરવા માટે વિશ્વનો સમય સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે.
વિશ્વ ક્ષય દિવસ 2020 ની થીમ “ઇટ્સ ટાઇમ” હતી. સુપ્ત ટીબી ચેપનું પરીક્ષણ અને સારવાર કરવાનો આ સમય છે. ટીબી અંગે લોકોને શિક્ષિત અને મજબૂત કરવાનો અને આરોગ્ય સંભાળ પ્રદાતાઓમાં જાગૃતિ ફેલાવવાનો આ સમય છે. જેમ કે કહેવાય છે કે સુપ્ત ટીબી ચેપ માટે તેને નિયંત્રિત કરવા અને દૂર કરવા માટે સારવાર જરૂરી છે. ઉપરાંત, બોલવાનો સમય છે. સીડીસીની ટીબી પર્સનલ સ્ટોરીઝ સિરીઝ સુપ્ત ટીબી ચેપ અને ટીબી રોગનું નિદાન કરનારા લોકોના અનુભવો જણાવે છે. સીડીસી અને અન્ય ઘણી સંસ્થાઓ તેના માટે કામ કરી રહી છે.
વધુમાં, થીમ રાખવાનો મુખ્ય હેતુ તે લક્ષણો સમાપ્ત કરવાનો સમય છે જે ટીબી રોગ સાથે સંકળાયેલ છે તે ચોક્કસ વસ્તીને વધુ જોખમમાં મૂકી શકે છે. લાક્ષણિક લોકોને ટીબી માટે તબીબી સંભાળ અથવા ફોલો-અપ સંભાળ લેવા માટે મજબૂર કરી શકે છે. ટીબી કોઈને પણ થઈ શકે છે અને ટીબીના લોકો દરેક રાજ્ય, કાર્યસ્થળ વગેરેમાં જોવા મળે છે.
વિશ્વ ટ્યુબરક્યુલોસિસ (ટીબી) દિવસ:
ઈતિહાસ 1882માં આ દિવસે, ડો. રોબર્ટ કોચે ટીબીનું કારણ બને છે તેવા માયકોબેક્ટેરિયમ ટ્યુબરક્યુલોસિસની શોધની જાહેરાત કરી હતી અને તેમની શોધે આ રોગના નિદાન અને ઉપચાર તરફનો માર્ગ ખોલ્યો હતો. આપણે અવગણી શકીએ નહીં કે ટીબી એ વિશ્વનો સૌથી ભયંકર ચેપી કિલર છે. 2018 માં પ્રથમ વખત રાજ્યોના વડાઓ લક્ષ્યો સુધી પહોંચવા માટે દેશોમાં ટીબીના પ્રતિભાવને વેગ આપવા માટે એકસાથે આવ્યા અને સપ્ટેમ્બર 2018 માં યુએન ઉચ્ચ-સ્તરીય મીટિંગમાં ટીબીને સમાપ્ત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધતાઓ કરી.
ટ્યુબરક્યુલોસિસ (ટીબી) શું છે?
ટ્યુબરક્યુલોસિસને ટીબી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે અને તે માયકોબેક્ટેરિયમ ટ્યુબરક્યુલોસિસ નામના બેક્ટેરિયાને કારણે થાય છે. મોટેભાગે તે ફેફસાંને અસર કરે છે. આ એક સાધ્ય અને અટકાવી શકાય એવો રોગ છે. ટીબી હવા દ્વારા વ્યક્તિથી વ્યક્તિમાં ફેલાય છે. જ્યારે ટીબીથી પીડિત લોકો ઉધરસ, છીંક અથવા થૂંકે છે , ત્યારે જંતુઓ હવામાં આવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ આમાંથી કેટલાક જંતુઓ શ્વાસમાં લે છે તો તેને ચેપ લાગે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે વિશ્વની લગભગ એક તૃતીયાંશ વસ્તીમાં સુપ્ત ટીબી છે એટલે કે જે લોકો ટીબીના બેક્ટેરિયાથી સંક્રમિત થયા છે પરંતુ હજુ સુધી આ રોગથી બીમાર નથી અને તેને સંક્રમિત કરી શકતા નથી. વધુ એક બાબત ધ્યાનમાં લેવા જેવી છે કે એવું કહેવાય છે કે ટીબી બેક્ટેરિયાથી સંક્રમિત લોકોમાં 10% ટીબીથી બીમાર પડવાનું આજીવન જોખમ રહેલું છે. એવા લોકોનું જોખમ વધુ હોય છે જેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોય છે જેમાં એચઆઇવી, કુપોષણ અથવા ડાયાબિટીસ સાથે જીવતા લોકો અથવા તમાકુનો ઉપયોગ કરતા હોય અથવા બીમાર પડવાનું જોખમ વધારે હોય.
ટ્યુબરક્યુલોસિસના લક્ષણો મૂળભૂત રીતે, ટીબીના બેક્ટેરિયા ફેફસામાં વધે છે અને નીચેના લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે:
– ખરાબ ઉધરસ જે 3 અઠવાડિયા કે તેથી વધુ સમય સુધી ચાલે છે
– છાતીમાં દુખાવો
– લોહી અથવા ગળફામાં ખાંસી કે જે ફેફસાંની અંદરથી ઊંડેથી આવતી લાળ
– નબળાઈ અથવા થાક
– વજનમાં ઘટાડો
– ભૂખ લાગતી નથી
– ઠંડી લાગે છે
– તાવ
– રાત્રે પરસેવો આવવો વગેરે.
દવાની મદદથી ટીબીના રોગની સારવાર અને ઈલાજ કરી શકાય છે. ટીબીના દર્દીઓએ સમયસર દવાઓ લેવી અને સૂચવ્યા મુજબ દવા પૂરી કરવી જરૂરી છે. જો તેઓ ખૂબ જલ્દી દવાઓ લેવાનું બંધ કરે અને દવાનો કોર્સ પૂરો ન કરે તો તેઓ ફરીથી બીમાર થઈ શકે છે. જો તેઓ યોગ્ય રીતે દવાઓ લેતા નથી, તો ટીબીના બેક્ટેરિયા જે હજુ પણ જીવંત છે તે દવાઓ સામે પ્રતિરોધક બની શકે છે.
તેથી, વિશ્વ ક્ષય રોગ (ટીબી) દિવસ દર વર્ષે 24 માર્ચે ટીબી રોગ, તે કેવી રીતે ફેલાય છે, તેની સારવાર, લક્ષણો, આરોગ્ય, સમાજ અને તેના પર તેની કેવી અસર પડે છે તે અંગે જાગૃતિ લાવવા માટે ઉજવવામાં આવે છે.