MAKAR SANKRANTI ESSAY IN GUJARATI 2022 | MAKAR SANKRANTI GUJARATI|MAKAR SANKRANTI NIBANDH GUJARATI I મકરસંક્રાંતિ નિબંધ Iઉત્તરાયણ વિષે નિબંધ

પ્રસ્તાવના : મકરસંક્રાંતિ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે ? MAKAR SANKRANTI ESSAY IN GUJARATI

ભારતમાં દર વર્ષે 2000 થી વધુ તહેવારો ઉજવવામાં આવે છે.  આ બધા તહેવારોની પાછળ માત્ર પરંપરા કે રિવાજ જ નથી, દરેક તહેવારની પાછળ જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, પ્રકૃતિ, સ્વાસ્થ્ય અને આયુર્વેદ સાથે જોડાયેલી તમામ બાબતો છુપાયેલી હોય છે. 

મકર સંક્રાંતિ નિબંધ 

મકરસંક્રાંતિને લઈને, હિંદુઓ દ્વારા દર વર્ષે 14 અથવા 15 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવતો તહેવાર, જ્યારે    સૂર્ય મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે તે પોષ મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે.  જો કે સંક્રાંતિ દરેક રાશિમાં વર્ષમાં 12 વખત આવે છે, પરંતુ મકર અને કર્ક રાશિમાં તેના પ્રવેશનું વિશેષ મહત્વ છે.  સૂર્યના મકર રાશિમાં પ્રવેશને કારણે વધતી ગતિને કારણે દિવસ લાંબો અને રાત ટૂંકી થાય છે.  જ્યારે કર્ક સૂર્યના પ્રવેશથી રાત લાંબી અને દિવસ ટૂંકો થાય છે.

હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, આ ખાસ દિવસે ભગવાન સૂર્ય તેમના પુત્ર ભગવાન શનિ પાસે જાય છે, તે સમયે ભગવાન શનિ મકર રાશિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.  મતભેદ હોવા છતાં પિતા અને પુત્ર વચ્ચેના સ્વસ્થ સંબંધની ઉજવણી કરવા માટે, મકરસંક્રાંતિને મહત્વ આપવામાં આવ્યું હતું. 

એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે કોઈ પિતા આ ખાસ દિવસે તેમના પુત્રને મળવા જાય છે, ત્યારે તેમની તકરાર દૂર થઈ જાય છે અને સકારાત્મકતા સાથે સુખ અને સમૃદ્ધિની વહેંચણી થાય છે.  આ સિવાય આ ખાસ દિવસની બીજી એક કથા છે, જે ભીષ્મ પિતામહના જીવન સાથે જોડાયેલી છે, જેમને આ વરદાન મળ્યું હતું કે તેમને તેમની ઈચ્છાથી મૃત્યુ મળશે.  જ્યારે તે બાણોની શૈયા પર સૂતા હતા ત્યારે તે ઉત્તરાયણના દિવસની રાહ જોતાં હતા  અને આ દિવસે તેમણે આંખો બંધ કરી હતી અને આ રીતે તેમને આ દિવસે મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો હતો. 

મકર સંક્રાંતિની પૂજા અને  ખેડૂતો માટે મહત્વ 

મકરસંક્રાંતિ ખેડૂતો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, આ દિવસે તમામ ખેડૂતો તેમના પાકની લણણી કરે છે.  મકરસંક્રાંતિ એ ભારતનો એકમાત્ર તહેવાર છે જે દર વર્ષે 14મી કે 15મી જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે.  આ તે દિવસ છે જ્યારે સૂર્ય ઉત્તર તરફ જાય છે.  હિન્દુઓ માટે, સૂર્ય પ્રકાશ, શક્તિ અને જ્ઞાનનું પ્રતીક છે. 

મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર દરેકને અંધકારમાંથી પ્રકાશ તરફ જવાની પ્રેરણા આપે છે.  નવી રીતે કામ શરૂ કરવાનું પ્રતીક છે.  મકરસંક્રાંતિના દિવસે સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી પર્યાવરણ પ્રત્યે વધુ ચુસ્ત હોય છે એટલે કે પર્યાવરણમાં દિવ્ય જાગૃતિ હોય છે, તેથી જે લોકો આધ્યાત્મિક સાધના કરતા હોય તેઓ આ ચેતનાનો લાભ લઈ શકે છે.

જે લોકો આ ખાસ દિવસનું પાલન કરે છે, તેઓ પોતાના ઘરમાં મકરસંક્રાંતિની પૂજા કરે છે. આ ચેતના અને કોસ્મિક ઇન્ટેલિજન્સ ઘણા સ્તરો સુધી વધે છે, તેથી તમે તેની પૂજા કરતી વખતે ઉચ્ચ ચેતનાનો લાભ મેળવી શકો છો. આધ્યાત્મિક ભાવના શરીરને વધારે છે અને શક્તિ આપે છે.

આ સમયગાળા દરમિયાન કરેલા કાર્યોમાં સફળ પરિણામ મળે.સમાજમાં ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા ફેલાવવાનો આ ધાર્મિક સમય છે.

મકર સંક્રાંતિ 2022 તારીખ અને સમય

મકરસંક્રાંતિ દર વર્ષે 14 કે 15 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે.  આ વર્ષે મકરસંક્રાંતિ 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે.

મકર સંક્રાંતિ કેવી રીતે ઉજવવી

મકરસંક્રાંતિના શુભ સમયમાં સ્નાન, દાન અને પુણ્યનું વિશેષ મહત્વ છે.  આ દિવસે લોકો પવિત્ર નદીમાં ગોળ અને તલ નાખીને સ્નાન કરે છે.  આ પછી, ભગવાન સૂર્યને જળ અર્પણ કર્યા પછી, તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેમના સારા ભવિષ્ય માટે તેમની પાસે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે.  આ પછી ગોળ, તલ, ધાબળો, ફળ વગેરેનું દાન કરવામાં આવે છે.  આ દિવસે ઘણી જગ્યાએ પતંગ પણ ઉડાડવામાં આવે છે. 

 આ દિવસે લોકો ખીચડો બનાવીને ભગવાન સૂર્યદેવને અર્પણ કરે છે અને ખીચડા નું વિશેષ દાન કરવામાં આવે છે.  આ સિવાય આ દિવસને અલગ-અલગ શહેરોમાં અલગ-અલગ રીતે ઉજવવામાં આવે છે.  આ દિવસે ખેડૂતો દ્વારા પાકની કાપણી પણ કરવામાં આવે છે.

ભારતના વિવિધ ભાગોમાં મકરસંક્રાંતિ

ભારતમાં, મકરસંક્રાંતિ દરેક પ્રાંતમાં ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.  પરંતુ તે અલગ અલગ જગ્યાએ અલગ અલગ નામ અને પરંપરાઓ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.

ઉત્તર પ્રદેશઃ

ઉત્તર પ્રદેશ અને પશ્ચિમ બિહારમાં તેને ખીચડીનો તહેવાર કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવું ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.  આ અવસર પર પ્રયાગ એટલે કે અલ્હાબાદમાં એક મહિનાનો મોટો માઘ મેળો શરૂ થાય છે.  ત્રિવેણી ઉપરાંત, ઉત્તર પ્રદેશમાં હરિદ્વાર અને ગઢ મુક્તેશ્વર અને બિહારના પટના જેવા ઘણા સ્થળોએ ધાર્મિક સ્નાન પણ છે.

 પશ્ચિમ બંગાળ:

બંગાળમાં દર વર્ષે ગંગા સાગરમાં ખૂબ જ મોટો મેળો યોજાય છે.  જ્યાં એવું માનવામાં આવે છે કે રાજા ભગીરથના 60 હજાર પૂર્વજોનો રાખ ત્યજી દેવામાં આવ્યો હતો અને નીચેનો વિસ્તાર ગંગા નદીમાં ડૂબી ગયો હતો…

તમિલનાડુ:

તમિલનાડુમાં તે પોંગલ તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, જે ખેડૂતોના લણણી દિવસની શરૂઆત તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.

આંધ્રપ્રદેશઃ

કર્ણાટક અને આંધ્રપ્રદેશમાં તેને મકર સંક્રમમા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.  જે અહીં 3 દિવસ પોંગલ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.  આંધ્રપ્રદેશના લોકો માટે આ એક મોટો ઉત્સવ છે.  તેલુગુ તેને ‘પેંડા પાંદુગા’ કહે છે જેનો અર્થ થાય છે મોટો તહેવાર.

ગુજરાતઃ

ગુજરાત અને રાજસ્થાનમાં ઉત્તરાયણ નામથી ઉજવવામાં આવે છે.  આ દિવસે ગુજરાતમાં પતંગ ઉડાડવાની સ્પર્ધા યોજાય છે, જેમાં ત્યાંના તમામ લોકો ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લે છે.  ગુજરાતમાં આ ખૂબ જ મોટો તહેવાર છે.  આ દરમિયાન 2 દિવસની રજા પણ છે.

બુંદેલખંડ:

બુંદેલખંડમાં, ખાસ કરીને મધ્યપ્રદેશમાં, મકરસંક્રાંતિના તહેવારને સક્રાત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.  આ તહેવાર મધ્ય પ્રદેશ તેમજ બિહાર , છતીસગડ , ઝારખંડ અને સિક્કિમ માં ધામધૂમ થી ઉજવાય છે .

મહારાષ્ટ્રઃ

સંક્રાંતિના દિવસોમાં મહારાષ્ટ્રમાં તીલ અને ગોળથી બનેલી વાનગીઓની આપ-લે થાય છે, લોકો તીલના લાડુ આપતી વખતે એકબીજાને “તીલ-ગુલ ગયા, ભગવાન ગોડ બોલા” કહે છે. આ મહારાષ્ટ્રમાં એક ખાસ દિવસ છે. સ્ત્રીઓ જ્યારે પરિણીત મહિલાઓ મહેમાનોને “હળદર કુમકુમ” નામથી આમંત્રિત કરે છે અને તેમને પ્રસાદ તરીકે કેટલાક વાસણો આપે છે.

કેરળ:

આ દિવસે લોકો 40 દિવસની ધાર્મિક વિધિઓને કેરળમાં એક મોટા તહેવાર તરીકે માને છે, જે સબરીમાલા ખાતે સમાપ્ત થાય છે.

ઓરિસ્સા:

આપણા દેશમાં ઘણી આદિવાસી સંક્રાંતિના દિવસે આપણા નવા વર્ષની શરૂઆત કરે છે.  દરેક વ્યક્તિ સાથે નાચે છે અને ખાય છે.  ઓરિસ્સાના ભૂયા આદિવાસીઓ તેમની માઘ યાત્રાનો સમાવેશ કરે છે, જેમાં ઘરોમાં બનાવેલી વસ્તુઓ વેચાણ માટે મૂકવામાં આવે છે.

હરિયાણાઃ

હરિયાણા અને હિમાચલ પ્રદેશમાં મગહી નામથી ઉજવવામાં આવે છે.

પંજાબ :

પંજાબ માં આ તહેવાર લોહરી ના નામે ઉજવવામાં આવે છે . જે બધા પંજાબી લોકો માટે ખુબજ ખાસ માનવામાં આવે છે . ખેડૂતો પાક ની કાપણી કરે છે અને તેની પૂજા કરે છે .

આસામઃ

આસામના ગામમાં માઘ બિહુની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.

કાશ્મીર:

કાશ્મીરમાં શિશુરને સંક્રાંતના નામથી ઓળખવામાં આવે છે.

વિદેશમાં મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર વિદેશમાં મકરસંક્રાંતિના તહેવારોના નામ

ભારત સિવાય અન્ય દેશોમાં પણ મકરસંક્રાંતિ પ્રચલિત છે પરંતુ ત્યાં તેને કોઈ બીજા નામથી ઓળખવામાં આવે છે.

• નેપાળમાં તેને માઘે સંક્રાંતિ કહેવામાં આવે છે.  નેપાળના કેટલાક ભાગોમાં તેને માગહી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
• થાઈલેન્ડમાં તેને સોંગ્ક્રણ  તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
• મ્યાનમારમાં થિંન્જ્ઞાન તરીકે ઓળખાય છે.
• કંબોડિયામાં તેને મોહા સંગ્ક્રણ  નામથી ઉજવવામાં આવે છે.
• ઉલાવર શ્રીલંકામાં થિરુનલ તરીકે ઓળખાય છે.
• લાઓસમાં પી મા લાઓ નામથી ઓળખાય છે.

દુનિયામાં ભલે મકરસંક્રાંતિને અલગ-અલગ નામે ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ તેની પાછળ નો ધ્યેય શાંતિ અને અમન નો . બધા અંધકાર થી પ્રકાશ તરફ ના પર્વ નિમિતે માનવામાં આવે છે