6.The Living Organisms And Their Surroundings:સજીવો અને તેમની આસપાસ

The living organisms and their surroundings.

રણવાસી પ્રાણીઓ: અને વનસ્પતિના અનુકૂલન:

• ઊંટ, સાપ,ઉંદર જેવા રણવાસી પ્રાણીઓ અનુફૂલન સાઘી રણમાં રહી શકે છે.
• રણમાં ઊગતી થોર જેવી વનસ્પતિ ઓછાં અને નાનાં પર્ણો, પર્ણોનું કંટકમાં રૂપાંતર, ઊંડાં મૂળ વગેરે અનુકૂલનો મેળવી રણપ્રદેશમાં ટકી શકે છે.

પર્વતીય વિસ્તારના પ્રાણીઓ અને વનસ્પતિના અનુકૂલન: 

• પર્વતીય વિસ્તારમાં ઠંડી અને બરફ વર્ષાને કારણે વૃક્ષો શંકુ આકારના, ડાળીઓ ઢળતી અને પાંદડાં સોયાકાર હોવાથી વરસાદના પાણીને તથા બરફ ને સરળતાથી નીચે સરવા દે છે.
• પર્વતીય વિસ્તારમાં રહેતા હિમ ચિત્તાના શરીર, પગ અને પંજા પર ગાઢ રુંવાટી હોવાથી ઠંડીથી તેનો બચાવ થાય છે.
• ઘાસના મેદાનના વિસ્તારોમાં રહેતા હરણને શિકારી પ્રાણીથી બચવા માટે દોડવાની ઝડપ મહત્ત્વની બને છે.

જલીય વનસ્પતિ અને પ્રાણીઓના અનુકૂલન: 

•  જલીય નિવાસસ્થાનોમાં વસતા પ્રાણીઓને પોતાની જાતને પાણીમાં રહી જીવન ટકાવી રાખવું મહત્ત્વનું છે.
• જલીય વનસ્પતિઓમાં મૂળ બહુ ઊંડાં જતાં નથી. પર્ણો મોટાં, પણ પર ચીકણો સાવ થાય, પોલો પર્ણદંડ વગેરે જેવા લક્ષણોથી અનુકૂલિત હોય છે.
• સજીવો શ્વસન કરે છે, ખોરાક લે છે, હલનચલન કરે છે, વૃદ્ધિ પામે છે,પ્રજનન કરે છે, પ્રતિચાર દર્શાવે છે, જેવા લક્ષણો ધરાવે છે.

• ઉત્તેજના (Stimulus) :

• આપણી આસપાસના એવા બદલાવ જે આપણને તેમના તરફ પ્રતિચાર આપવા પ્રેરે છે તેને ઉત્તેજના કહે છે.

• ઉત્સર્જન (Excretion] :

• સજીવો દ્વારા શરીરમાં ઉત્પન્ન થતા નકામા અને હાનિકારક પદાર્થોને શરીરમાંથી દૂર કરવાની પ્રક્રિયાને ઉત્સર્જન કહે છે.

• પ્રજનન (Reproduction) :

• સજીવો તેમના જેવો જ સજીવ ઉત્પન્ન કરે છે, તેને પ્રજનન કહે છે.

•  વનસ્પતિ બીજ દ્વારા પ્રજનન કરે છે, પરંતુ બીજ વિના પણ પ્રજનન થતું જોવા મળે છે.

To know more about The living organisms and their surroundings keep visiting site.